Otyłość to stan, który w bardzo negatywny sposób wpływa na zdrowie. Najczęstszą przyczyną otyłości jest nadmiar kalorii w diecie, niska aktywność fizyczna i nieodpowiedni rozkład składników odżywczych w dostarczanych sobie posiłkach.
Otyłość – choroba XXI wieku
Otyłość nazywana jest chorobą cywilizacyjną i stanowi jedno z największych wyzwań zdrowotnych XXI wieku. Specjaliści alarmują, że aktualnie mamy do czynienia z pandemią tej choroby – w ciągu ostatnich 20 lat liczba osób otyłych potroiła się, jak wynika z danych prezentowanych przez Światową Organizację Zdrowia. Co więcej – niektóre wskaźniki pokazują, że nawet 30 procent dorosłej populacji światowej ma znaczną nadwagę, z czego 13 procent jest otyła. Problem nie omija też dzieci – w roku 2014 otyłych było 41 milionów maluchów do 5. roku życia.
Głównymi czynnikami tego typu zjawiska jest drastyczna zmiana trybu życia – rozwój technologii i zwiększenie zapotrzebowania na „siedzące” zawody sprawiły, że większość z nas nie ma odpowiedniej dawki ruchu. Dodatkowo dostęp do wysokokalorycznej żywności, wszechobecność łatwo uzależniających fastfoodów i słodyczy zwiększa ryzyko nieprawidłowo zbilansowanej diety.
Czym jest otyłość?
Aby zrozumieć, dlaczego otyłość jest groźna, musimy najpierw wyjaśnić, czym w ogóle jest ta choroba. Otyłością nazywamy wzrost masy ciała poprzez zwiększenie ilości tkanki tłuszczowej – u kobiet stwierdza się otyłość, gdy 30% masy ich ciała stanowi tkanka tłuszczowa, a u mężczyzn – 25%.
Tkanka tłuszczowa nie jest bierna i w wymierny sposób przekłada się na funkcjonowanie całego organizmu jako gruczoł dokrewny. Adipocyty (komórki tłuszczowe) mają mnóstwo receptorów, przez które biorą udział w autoregulacji hormonalnej organizmu. W odpowiedzi na bodźce, komórki tłuszczowe mają zdolność do syntetyzowania i uwalniania aktywnych związków, które na wiele sposobów zaburzają homeostazę organizmu, jeśli jest ich zbyt dużo.
Otyłość a inne choroby
Nadmiar tkanki tłuszczowej kojarzy się wielu osobom głównie z problemami natury estetycznej. Tymczasem to poważne schorzenie, które może skutkować nie tylko pogorszeniem jakości życia, ale również doprowadzić do przedwczesnego zgonu – na skutek chorób współistniejących. Otyłość sprzyja rozwojowi cukrzycy typu II i różnorodnych chorób układu krążenia, w tym miażdżycy i zawału mięśnia sercowego oraz choroby niedokrwiennej serca. Co więcej, zwiększa ryzyko wystąpienia udary mózgu, zaburzeń oddychania prowadzących do niedotlenienia, rozwoju dysfunkcji układu mięśniowo-kostnego i zaburzeń hormonalnych odbijających się również na psychice chorego. Wieloletnie badania potwierdzają, że przyczyną śmierci 80% osób z otyłością jest choroba niedokrwienna serca.
Skrajna otyłość zwiększa ryzyko przedwczesnej śmierci nawet kilkunastokrotnie. Sprzyja temu wysokie ciśnienie tętnicze, niewydolne serce i układ oddechowy.
Przyczyny otyłości – czy jesteś w grupie ryzyka?
Jak już wspomniano, najczęściej otyłość jest efektem braku odpowiedniej dawki ruchu, a także związana jest ze spożywaniem wysokoprzetworzonej i kalorycznej żywności o niskiej zawartości składników odżywczych. Co ważne, można być niedożywionym, jednocześnie będąc otyłym! Wynika to z faktu, że jadłospis osób otyłych najczęściej składa się z nadmiernej ilości węglowodanów i cukrów prostych przy jednoczesnej nikłej podaży witamin i minerałów zawartych np. w warzywach, owocach i produktach pełnoziarnistych.
Istotne są także czynniki genetyczne oraz stan gospodarki hormonalnej – dowiedziono, że niektóre geny sprzyjają gromadzeniu tkanki tłuszczowej, a inne wręcz temu zapobiegają.
Walka z otyłością – od czego zacząć?
Walka z otyłością wymaga kompleksowych działań: wprowadzenia odpowiedniej dawki ruchu, gruntownej zmiany przyzwyczajeń żywieniowych i wsparcia psychologicznego. Niekiedy zalecane jest również włączenie preparatów ułatwiających chudnięcie o sprawdzonej recepturze, takich jak Orlistat. Warto pamiętać, że jak każda choroba, także i otyłość powinna być leczona pod okiem specjalisty, a najlepiej zespołu ekspertów. Największą skuteczność osiąga się przy wsparciu dietetyka klinicznego, internisty i psychologa, którzy czuwają nad zrównoważonym osiąganiem kolejnych „kamieni milowych” w trakcie odchudzania i pomagają wypracować nowe, zdrowe nawyki żywieniowe. Otyłość jest chorobą mocno bazującą na przyzwyczajeniach i nieodpowiednim stosunku do żywności – np. „zajadania” stresu, dlatego nie należy bagatelizować tego aspektu zdrowia pacjenta.
